Tone De Cooman : je rêve / Kijk in een verborgen wereld
Kijk in een verborgen wereld
Documentaires van jonge Vlaamse makers op filmfestival Brussel
Van onze medewerker
BRUSSEL - Het Europees Filmfestival van Brussel presenteert morgen met warm enthousiasme de eerste drie documentaires die voortkomen uit de ateliers van het Vlaams Audiovisueel Fonds. De films zijn mooi, de onderwerpen niet gemakkelijk: de totstandkoming van een theatervoorstelling in een psychiatrische instelling, een antropologische tramrit door Brussel en een genuanceerd portret van drie gedetineerde vrouwen in de gevangenis van Gent.
HET Vlaams Audiovisueel Fonds (Vaf) onder leiding van Luckas Vander Taelen is meer dan een verdeler van subsidies voor langspeelfilms. De beheersovereenkomst voorziet onder meer ook in de ontdekking en begeleiding van nieuw talent. Vandaar dat het Vaf ateliers animatie, documentaire, experimentele mediakunst, scenario en fictie organiseert.
Het eerste atelier documentaire stond onder leiding van de Brusselse documentairemaker Roger Beeckmans, die zelf de knepen van het vak leerde bij de RTBF. Uit een dertiental projecten werden er vier geselecteerd. Eentje moet nog afgewerkt worden, 1001 Roze nachten van Saddie Choua. De andere drie vindt Jan De Clercq schitterend en hij is behalve filmverdeler ook de samensteller van het programma van het Europees Filmfestival. Het festival van Brussel, dat plaatsvindt in Flagey, stelt de drie documentaire films een eerste keer morgen voor tijdens de Vaf-avond, en een tweede keer zaterdag.
Wat verscheidenheid betreft, zit het met de nieuwe generatie documentairemakers wel snor. Drie vrouwen , Je ne voyage pas, je rêve en 1 rit - voyage zijn onderling sterk verschillend - op de intentie na om ook het oog wat te gunnen. Zonder dat het uitmondt in een nefast ,,kijk eens wat ik op school allemaal heb geleerd'', hebben de makers aandacht voor de verpakking.
Het meest in een (geslaagde) stijloefening blijven steken is Steven Schoukens met 1 rit - voyage . Gedurende één dag reisde hij mee met tram 18 in Brussel, een lijn met een 18 kilometer lang traject dat het Atomium verbindt met het Koninklijk Meteorologisch Instituut en onderweg een paar vurige buurten aandoet. Schoukens laat de beelden voor zich spreken en richt de camera op een stoet passagiers die bewijst dat heterogeen Brussel geen thema meer is voor een debatavond, maar een werkelijkheid.
Je ne voyage pas, je rêve van Micha Pletinckx en Tone De Cooman is het verslag van een theaterproject in het Brussels psychiatrisch verzorgingstehuis Ter Kameren. Gedurende een jaar werkte Tone De Cooman met een twintigtal bewoners aan de theatervoorstelling Plus aveugle que prévu , een vrije tweetalige, multimediale bewerking van Les aveugles van Maurice Maeterlinck. De documentaire had een beetje opsmuk kunnen gebruiken, de off-screen stem had beter gekund en af en toe is de belichting een probleem. Maar wat we vooral onthouden, is dat Pletinckx en De Cooman uit hun uren beeldmateriaal een sterke documentaire destilleerden die in 65 minuten tijd je angst en vooroordelen jegens gestoorde mensen wegneemt.
Samen met de theaterregisseur raakt de kijker bevriend met de bewoners. Een geblinddoekte Marcel die klaagt dat hij niets ziet en terecht tegenpruttelt als hij een blinde wordt genoemd, is grappig. Zo ook de bewoner die zelf woorden in elkaar knutselt - zoals een ,,ingeboeide'' reportage - en een paar dagen na de première van het theaterstuk al niet meer weet waar het over ging. Het compenseert de hardere momenten waarin bewoners brutaal wakker geschud worden uit hun dromen.
ACHTER de simpelste titel gaat de beste en ook de meeste journalistieke documentaire schuil. In Drie vrouwen toont Kristof Bilsen, net als De Cooman en Pletinckx, een verborgen wereld. Hij interviewde drie vrouwen die voor langere tijd vastzitten in de de vrouwengevangenis van Gent. Ze zijn veroordeeld voor overval met dodelijke afloop, partnermoord en babymoord. De behoefte aan seks en intimiteit, ontsnappingsplannen, dromen van de vrije wereld, de vreselijke misdaden: Bilsen gaat geen enkel gevoelig onderwerpen uit de weg. Maar in plaats van de sensatie op te zoeken, stelt hij de drie zware gedetineerden aan de kijker voor als Ankje, Yoko en Nikki: drie mensen die voelen, dromen en denken. Tegelijk overstijgt hun getuigenis het persoonlijke en krijg je een akelig goed idee van de microkosmos die de zware toegangspoort aan het oog van de voorbijganger onttrekt. Een wereld waar de deur geen klink heeft, eenzaamheid je in zijn macht heeft en op de duur ook dromen afgenomen worden.
De documentaire bestaat bijna uitsluitend uit zogenaamde talking heads , pratende hoofden, en veel variatiemogelijkheden in het decor waren er uiteraard niet. Maar Bilsen deed wonderen met de weinige middelen die hij ter beschikking had om de documentaire visueel aantrekkelijk te houden en het tempo erin te houden.
Talent heeft het Vaf gevonden, nu nog de verdere ontbolstering begeleiden.
De drie documentaires zijn te zien op het Europees Filmfestival van Brussel op woensdag 6 juli om 19.30 uur en op zaterdag 9 juli om 14.30 uur, telkens in Flagey. Info: www.fffb.be
05/07/2005
Niels Ruël
©Copyright De Standaard
Documentaires van jonge Vlaamse makers op filmfestival Brussel
Van onze medewerker
BRUSSEL - Het Europees Filmfestival van Brussel presenteert morgen met warm enthousiasme de eerste drie documentaires die voortkomen uit de ateliers van het Vlaams Audiovisueel Fonds. De films zijn mooi, de onderwerpen niet gemakkelijk: de totstandkoming van een theatervoorstelling in een psychiatrische instelling, een antropologische tramrit door Brussel en een genuanceerd portret van drie gedetineerde vrouwen in de gevangenis van Gent.
HET Vlaams Audiovisueel Fonds (Vaf) onder leiding van Luckas Vander Taelen is meer dan een verdeler van subsidies voor langspeelfilms. De beheersovereenkomst voorziet onder meer ook in de ontdekking en begeleiding van nieuw talent. Vandaar dat het Vaf ateliers animatie, documentaire, experimentele mediakunst, scenario en fictie organiseert.
Het eerste atelier documentaire stond onder leiding van de Brusselse documentairemaker Roger Beeckmans, die zelf de knepen van het vak leerde bij de RTBF. Uit een dertiental projecten werden er vier geselecteerd. Eentje moet nog afgewerkt worden, 1001 Roze nachten van Saddie Choua. De andere drie vindt Jan De Clercq schitterend en hij is behalve filmverdeler ook de samensteller van het programma van het Europees Filmfestival. Het festival van Brussel, dat plaatsvindt in Flagey, stelt de drie documentaire films een eerste keer morgen voor tijdens de Vaf-avond, en een tweede keer zaterdag.
Wat verscheidenheid betreft, zit het met de nieuwe generatie documentairemakers wel snor. Drie vrouwen , Je ne voyage pas, je rêve en 1 rit - voyage zijn onderling sterk verschillend - op de intentie na om ook het oog wat te gunnen. Zonder dat het uitmondt in een nefast ,,kijk eens wat ik op school allemaal heb geleerd'', hebben de makers aandacht voor de verpakking.
Het meest in een (geslaagde) stijloefening blijven steken is Steven Schoukens met 1 rit - voyage . Gedurende één dag reisde hij mee met tram 18 in Brussel, een lijn met een 18 kilometer lang traject dat het Atomium verbindt met het Koninklijk Meteorologisch Instituut en onderweg een paar vurige buurten aandoet. Schoukens laat de beelden voor zich spreken en richt de camera op een stoet passagiers die bewijst dat heterogeen Brussel geen thema meer is voor een debatavond, maar een werkelijkheid.
Je ne voyage pas, je rêve van Micha Pletinckx en Tone De Cooman is het verslag van een theaterproject in het Brussels psychiatrisch verzorgingstehuis Ter Kameren. Gedurende een jaar werkte Tone De Cooman met een twintigtal bewoners aan de theatervoorstelling Plus aveugle que prévu , een vrije tweetalige, multimediale bewerking van Les aveugles van Maurice Maeterlinck. De documentaire had een beetje opsmuk kunnen gebruiken, de off-screen stem had beter gekund en af en toe is de belichting een probleem. Maar wat we vooral onthouden, is dat Pletinckx en De Cooman uit hun uren beeldmateriaal een sterke documentaire destilleerden die in 65 minuten tijd je angst en vooroordelen jegens gestoorde mensen wegneemt.
Samen met de theaterregisseur raakt de kijker bevriend met de bewoners. Een geblinddoekte Marcel die klaagt dat hij niets ziet en terecht tegenpruttelt als hij een blinde wordt genoemd, is grappig. Zo ook de bewoner die zelf woorden in elkaar knutselt - zoals een ,,ingeboeide'' reportage - en een paar dagen na de première van het theaterstuk al niet meer weet waar het over ging. Het compenseert de hardere momenten waarin bewoners brutaal wakker geschud worden uit hun dromen.
ACHTER de simpelste titel gaat de beste en ook de meeste journalistieke documentaire schuil. In Drie vrouwen toont Kristof Bilsen, net als De Cooman en Pletinckx, een verborgen wereld. Hij interviewde drie vrouwen die voor langere tijd vastzitten in de de vrouwengevangenis van Gent. Ze zijn veroordeeld voor overval met dodelijke afloop, partnermoord en babymoord. De behoefte aan seks en intimiteit, ontsnappingsplannen, dromen van de vrije wereld, de vreselijke misdaden: Bilsen gaat geen enkel gevoelig onderwerpen uit de weg. Maar in plaats van de sensatie op te zoeken, stelt hij de drie zware gedetineerden aan de kijker voor als Ankje, Yoko en Nikki: drie mensen die voelen, dromen en denken. Tegelijk overstijgt hun getuigenis het persoonlijke en krijg je een akelig goed idee van de microkosmos die de zware toegangspoort aan het oog van de voorbijganger onttrekt. Een wereld waar de deur geen klink heeft, eenzaamheid je in zijn macht heeft en op de duur ook dromen afgenomen worden.
De documentaire bestaat bijna uitsluitend uit zogenaamde talking heads , pratende hoofden, en veel variatiemogelijkheden in het decor waren er uiteraard niet. Maar Bilsen deed wonderen met de weinige middelen die hij ter beschikking had om de documentaire visueel aantrekkelijk te houden en het tempo erin te houden.
Talent heeft het Vaf gevonden, nu nog de verdere ontbolstering begeleiden.
De drie documentaires zijn te zien op het Europees Filmfestival van Brussel op woensdag 6 juli om 19.30 uur en op zaterdag 9 juli om 14.30 uur, telkens in Flagey. Info: www.fffb.be
05/07/2005
Niels Ruël
©Copyright De Standaard